Hepatit B Testi

Hepatit B Nedir?

Halk arasında sarılık olarak da bilinen Hepatit B, hepatit virüsüyle enfekte olması sonucu kişide görülen iltihabi hastalıktır. Hepatit B, diğer virüs etmenli hastalıklarda da olduğu gibi kişiden kişiye bulaşabilen bir rahatsızlıktır. Hayvanlar aracılığıyla taşınmaz.

Hepatit B hastalığı kan testi ile teşhis edilir ve teşhisi durumunda takip edilmesi önerilir. Hepatit virüsü vücuda girdikten sonra karaciğer hücrelerine yerleşir. Karaciğer hücrelerinde hasar meydana getirir.

Tüm dünyada yaygın olarak görülür. Aşı ile önlenebilir.

Hepatit B Testi Nedir Nasıl Yapılır?

Hepatit B hastaları net bir belirti göstermeyebilir. Bu nedenle semptom sonucu test istemi ve tanı konması pek söz konusu değildir. Hepatit B, küçük bir miktar kan örneği ile yapılan testte antijen ve antikorların incelenmesi sonucu teşhis edilir.

Virüs antijeni, hepatit B virüs etmeninin ürettiği antijendir ve HbsAg olarak test istem kağıdında karşınıza çıkar.

Virüs antikoru, hepatit B virüs etmeni ile karşı karşıya kalan vücudun savunma mekanizmasının geliştirdiği antikordur ve Anti Hbs olarak bilinir.

Hepatit B Testleri ile Neyi Test Ediyoruz?

Virüsün varlığını:

PCR yöntemi ile Hepatit B DNA virüsü varlığı araştırılabilir.

Virüs Antijenlerini:

Hepatit B virüsü tarafından sentezlenen antijenler HbsAg’dir.

Virüs Antijenlerinin oluşturduğu Antikorları:

Hepatit-B (HBV) virüsüne maruz kalan vücut mekanizması, Hepatit-B antikorlarını yani AntiHbs üretir.

Hepatit B Virüs Antijen ve Antikorları Nelerdir? Test Sonuçları Neyi Gösterir?

Alınan numuneler ile kandaki HBV antikorlarını belirlemek üzere yapılan birkaç farklı test bulunmaktadır. Bu antikorlar, vücut mekanizmasını etkileyen antijenlerden korunmak için üretilir.

Vücuttaki antijen varlığını ve miktarını ölçmek için de farklı yöntemler kullanılır.

Hepatit-B Antijeni (HBsAg), Hepatit-B virüsü tarafından üretilen ve protein bazında bir antijendir.

Bu antijenin vücutta görülmesi, akut Hepatit-B virüsünün vücutta olduğunu gösterir ve belirtiler ortaya çıkmadan önce tanı konmasına olanak sağlar.

Hastalığın devam ettiği süreçte ise, karaciğeri enfekte edebilecek Hepatit B virüsleri oluşmaya devam edebilir ve başka kişilere de bulaştırılması söz konusu olabilir. Bu durumda da HBsAg  pozitif olacaktır.

HBsAg antijeni iyileşme sürecinde kandan yok olur.

Bazı durumlarda ise HBsAg, karaciğer hücrelerinde ya da kanda ölçülemeyecek derecede düşük miktarda çoğalabilir. Bu tarz durumlarda olan kişilere taşıyıcı adı verilir.

Hepatit-B Antikoru (AntiHBs), Hepatit B koruyucu antikorunun varlığını belirlemek için yapılan  test ise AntiHBs testidir. Bu testin pozitif olması durumu, kişinin öncesinde aşı ya da doğal yolla Hepatit-B virüsüne maruz kaldığını fakat virüsün bulaşıcılığını yitirmiş olduğunu gösterir.

Dolayısıyla AntiHBs pozitif kişilerin başka kişilere virüs bulaştırması söz konusu değildir.

AntiHBs antikoru vücudu, gelecekteki diğer Hepatit-B virüsüne karşı korur. Yani koruyucu bir antikordur.

Vücut bu antikorları, Hepatit B virüsüne maruz kalıp iyileştikten sonra doğal olarak üreterek ya da  aşı yaptırılması doğrultusunda kazanır.

Hepatit B e-antijeni (HBeAg) Hepatit B hastalığında karşılaşılan ikinci bir antijen ise Hepatit B e-antijeni (HBeAg)dir. Bu antijenin oluşabilmesi için vücutta mutlaka o sırada Hepatit-B enfeksiyonu olması gereklidir. Viral replikasyonun ve enfekte hızının yani bulaşıcılığın yüksek olduğunun göstergesidir.

HBeAg,  yalnızca Hepatit B virüsü vücutta olduğu sürece kanda bulunabilir. Hepatit B virüsünün vücuttaki varlığı bittiğinde  bu antijen (HBeAg) artık vücut tarafından üretilmez.

HBeAg’nin ölçülmesi Hepatit-B tedavi sürecinin izlenmesi aşamasında kullanılabilir.

Anti HBe antikorları , tedavi sonucunda kandaki HBeAg test sonucu negatifleşir ve   bu antijene karşı üretilen Anti HBe antikorları oluşur. Burada önemli olan nokta ise Anti HBe’nin koruyucu bir antikor olmamasıdır. Genellikle hastanın akut mu kronik mi olduğu hakkında bilgi veren parametrelerdir.

Akut Hepatit B geçiren kişilerde AntiHBe, HBeAg antijenine karşılık üretilir. Akut Hepatit B  geçiren kişilerde; AntiHBs, AntiHBe ve AntiHBc bir arada bulunur.

Kronik Hepatit B geçiren hastalarda genellikle virüs vücuttan atıldığında ya da gizlenmeye başlaması halinde anti HBe pozitif durumda kalır. HBe antijeni üretilmeyen durumlarda Anti HBe pozitif durumdadır.

Anti HBc (Anti Hepatit B core antikoru), HBc antijeninin oluşması halinde üretilen bir antikordur. Varlığı geçmişte yada testin yapıldığı sürede herhangi bir süreçte Hepatit B virüsü ile  temas edildiği anlamına gelir.

IgM anti-HBc  (Anti Hepatit-B core IgM antikoru)  genellikle belirleyici bir rol oynayarak akut Hepatit-B enfeksiyonunu işaret eder. Yani vücutta aktif hepatit B virüsü var anlamına gelir.

IgG anti-HBc (Anti Hepatit-B core IgG antikoru) ise daha önce hepatit B virüsü ile temas edildiği anlamına gelir. Aynı zamanda bu antikor, akut Hepatit B enfeksiyonu geçiren kişilerde oluşur ve virüsten kurtulan kişiler de dahil olmak üzere HBV taşıyan kişilerde dahil ömür boyu kalıcıdır.

Hepatit B Belirtileri Nelerdir?

Hepatit B, kesin bir belirti gösteren hastalık değildir. Ancak her virüsün vücutta  meydana getirdiği etkilerden söz edilebilir. Hepatit B hastalarında da bu etkiler görülebilir.

√ Eklem ağrıları ve karın ağrısı

√ İştahsızlık ve kilo kaybı

√ Bulantı ile seyreden kusma  veya kanlı kusma

√ İshal

√ İdrar renginde koyulaşma

√ Açık dışkı rengi

√ Ödem

√ Ciltte kolaylıkla gerçekleşen morluklar

√ En net görülen belirti ise hastalığa ismini verdiğimiz sarılık durumudur. Göz beyazında ve tende sarılık görülebilir.

Hepatit B Tedavisi

Genellikle Akut hepatit B hastaları için herhangi bir tedaviye gerek duyulmaz. Akut Hepatit B hastalarında altı aydan daha kısa sürede kanda HbsAg görülür.

Fakat altı aydan daha uzun süre kanda HbsAg görülüyorsa kronik Hepatit B söz konusudur. Bu hastalarda Hepatit B virüsünün karaciğere olan olumsuz etkileri azaltılmaya ve korunmaya çalışılır. Amaç; karaciğer kanseri, siroz gibi sonuca ulaşmayı engellemektir. Oral yolla ilaç verilse de virüsün tamamen ortadan kaldırılması söz konusu değildir. İlerlemiş Hepatit B vakalarında karaciğer transplantasyonu gerekebilir.

Hepatit B Taşıyıcılığı Ve Risk Grupları

Hepatit B bulaşıcı bir hastalık olduğu için taşıyıcı bireyler tarafından sağlıklı kişiler enfekte olabilir. Enfekte yolları;

√ Ortak diş fırçası kullanımı

√ Ortak tıraş makası bıçağı kullanımı

√ Steril edilmemiş diş aletleri ile dişe yapılan müdaheleler

√ Farklı kişilerle denenen küpe, hızma gibi aksesuarlar

Damar içi uyarıcı madde kullananlar, sağlık çalışanları, korunmasız ve çok eşli cinsel hayata sahip kişiler, kan nakli olan kişiler, hasta kişi ile ortak alan paylaşan kişiler, hematoloji hastaları özellikle risk altındadır.

Hepatit B Taşıyıcılarının Dikkat Etmesi Gerekenler

Hepatit B taşıyıcı bireyler, bulaş riskini önlemek için birtakım tedbirleri almak zorundadır. Yayılımı hızlı olan bir hastalık olduğu için daha özenli davranmak gerekir. Hepatit B taşıyıcıları; ortak alan paylaşan kişilerin aşılanması gerektiği konusunda uyarıda bulunmalıdır. Korunmasız ilişkiden kaçınmalı ve özel eşyalarını kimse ile paylaşmamalıdır. Diş fırçası, tıraş bıçağı ve makası, ruj, tırnak makası gibi eşyalar kişiye özel olmalıdır. Gebelik söz konusu ise bu durum muhakkak hekime bildirilmelidir. Karaciğerde etki bırakan alkol kullanımından uzak durulmalıdır. Dişe yapılan müdahelelerde ya da invaziv girişimlerde bu durum doktora bildirilmelidir.

Buna karşın hepatit b; öpüşmek, sarılmak ve tokalaşmak gibi yakınlaşmalarla bulaşmaz.

Hepatit B’den Korunmak için Neler Yapmalı?

Hepatit B kan ve cinsel yolla bulaştığı için bu temaslara dikkat etmek gerekir. Korunmasız cinsel ilişkiden kaçınmak en önemli korunma yöntemidir. Uygunsuz koşullarda dövme ve piercing gibi işlemler yaptırmamak gerekir. Virüsün enfekte olduğu ya da taşıyıcı olduğu kişilerle özel eşya paylaşımına dikkat etmek gerekir. Kesici ve delici aletlerle yapılan her türlü işlemde steriliteden emin olunmalıdır. Manikür ve pedikür gibi işlemlerde bireysel eşyalar tercih edilmelidir. İğne batması, şırınga gibi enjeksiyon malzemelerinin kişiye özel olması önemlidir. Hepatit B için en koruyucu önlem, aşıdır. Aşılanma ile kesin koruyuculuk sağlanır.

Sıkça Sorulan Sorular

Hepatit B kendiliğinden iyileşme gösterilebilen bir hastalık mıdır?

Vakalarda bu görülmüştür. Özellikle akut Hepatit B hastaları kendiliğinden iyileşebilir. Ancak yine de taşıyıcılık söz konusu olabilir.

Bebeklerde görülen sarılık ile hepatit b ilişkisi var mıdır?

Yenidoğan sarılığı dediğimiz durum, hepatit B ile ilgili olabilir. Fakat genelde yenidoğan sarılığı kandaki bilirubin seviyesi ile ilişkilidir. Bu konuda doğru yönlendirmeyi doktor yapacaktır.

Hepatit B ölümle sonuçlanabilir mi?

Hepatit B, karaciğer hasarına yol açarak siroz ve kansere neden olmadığı sürece tek başına öldürücü bir hastalık değildir.

 

Bu makale tıbbi tavsiye olarak yorumlanmamalıdır. Sağlıklı yaşam rutininizde herhangi bir değişiklik yapmadan önce lütfen doktorunuzla görüşün.